งานวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาปมาณิกาในพระพุทธศาสนา เพื่อศึกษาความสำคัญ ความสัมพันธ์ของปมาณิกาในพระพุทธศาสนา และเพื่อวิเคราะห์ผลที่เกิดจากการยึดถือปมาณิกา โดยนำข้อมูลที่ได้มาทำการวิเคราะห์เชิงพรรณนา

จากการศึกษาวิจัย พบว่า ปมาณิกา หมายถึง การวัด การกะ เครื่องวัด เกณฑ์ ซึ่งบุคคลในโลกนี้แบ่งตามประมาณคือหลักเกณฑ์ในใจที่ใช้วัดในการที่เกิดความเชื่อถือหรือความเลื่อมใส โดยแบ่งปมาณิกาออกเป็น ๔ ประเภท คือ รูปัปปมาณิกา ผู้ถือประมาณในรูป โฆสัปปมาณิกา ผู้ถือประมาณในเสียง ลูขัปปมาณิกา ผู้ถือประมาณในเครื่องเศร้าหมอง และธัมมัป-ปมาณิกา ผู้ถือประมาณในธรรม

ปมาณิกามีความสำคัญต่อบุคคล คือ การถือเอาประมาณเป็นการเสริมสร้างให้เกิดแรงกระตุ้นต่อการปฏิบัติ ทำให้เกิดการปฏิบัติในรูปแบบต่าง ๆ เพราะการดำเนิชีวิตของคนเรานั้นล้วนแล้วแต่อาศัยหลักของปมาณิกานี้มาเป็นเครื่องยึดถือและปฏิบัติ และปมาณิกานี้ยังมีความสัมพันธ์ต่อการดำเนินชีวิตของคนเราอีกด้วย กล่าวคือ มีความสัมพันธ์ที่ก่อให้เกิดความเจริญและความเสื่อมต่อตนเอง ความสัมพันธ์ที่สร้างให้เกิดบุคลิกภาพต่าง ๆ ของแต่ละบุคคล

ผลที่เกิดจากการยึดถือปมาณิกานั้น ย่อมแตกต่างกันออกไปตามปมาณิกาที่ยึดถือนั่นเอง และที่สำคัญอย่างหนึ่งก็คือลักษณะการเลี้ยงดูในวัยเด็ก สภาพแวดล้อมในครอบครัวที่หล่อหลอมบุคลิกภาพเด็กขึ้นมา พฤติกรรมการเลียนแบบต่าง ๆ ก็สามารถหล่อหลอมปมาณิกาของเด็กได้เช่นกัน ดังนั้น ควรเสริมสร้างให้ธัมมัปปมาณิกาเกิดขึ้น เพื่อให้ยึดมั่นในหลักธรรมคำสอนทางพระพุทธศาสนา และสามารถนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์ต่อการดำเนินชีวิตสืบไป

Download